Vasıf Öngören

Vasıf Öngören, 15 Şubat 1938 tarihinde Kütahya’nın Tavşanlı ilçesinde doğmuştur. Diyarbakırlı bir ailenin oğludur. Babası, Garp Linyitleri İşletmesi’nde memur olan Bedrettin Öngören, annesi Cemile Hanım’dır. İlk ve ortaokulu Tavşanlı’da, Liseyi Kütahya’da okudu. Lisede öğrenciyken üç yıl boyunca okulun tiyatro kolunu yönetti.
Lise bittikten sonra 1958 yılında İstanbul Üniversitesi Jeofizik Bölümü’nde okumak üzere İstanbul’a geldi. 1958 yılında Eminönü Halkevi’nde Gençlik Tiyatrosu’nun çalışmalarına katıldı. 1959’da Türk Milli Talebe Federasyonu Gençlik Tiyatrosu’na girdi.

1962’de İstanbul Üniversitesi Jeofizik Bölümü'nü yarıda bırakarak tiyatro öğrenimi görmek üzere Berlin’e gitti. Berlin'de Freie Universität Theaterwissenschaft (Felsefe Fakültesi’nin Tiyatro Bilimleri) bölümüne yazıldı ve Doğu Berlin’e geçerek Berliner Ensemble’da Manfred Wekwerth’in reji çalışmalarına katıldı. Epik Tiyatro'yu kaynağından öğrenme olanağı buldu. 1965’de ilk oyunu Göç’ü yazdı.

Geçimini sağlamak ve eğitimine devam etmek için fabrikalarda işçilik, tercümanlık, sokak ressamlığı gibi işler yaptı.

Vasıf Öngören, yaşamakta olduğu Berlin'den 1966 yılında Türkiye’ye dönerek askerliğini köy öğretmeni olarak yapmak üzere Kayseri'nin Dereköy'üne gitti. Askerliğini yaparken Asiye Nasıl Kurtulur’u yazdı. Askerlik sonrası Ankara'ya yerleşti. 1969-1971 yılları arasında eşi Nuran Oktar ile birlikte Ankara Birliği Sahnesi'ni kurdu. Göç oyunun yeni biçimi olan Almanya Defteri’ni yazdı.

Çeşitli gazetelerde estetik, sanat, kültür sorunları üzerine yazılar yazdı.

1970’te Ankara Birliği Sahnesi'nde "Asiye Nasıl Kurtulur?"u sahneledi. Asiye rolünü Zeliha Berksoy, Asiye'nin annesini Semiha Berksoy oynadı. Büyük başarı kazanan oyun Rusça, Azerice, Kazakça, Yugoslavca ve Fransızca'ya çevrildi. Öngören, Ankara Sanat sevenler Derneği tarafından yılın en başarılı rejisörü ve yazarı olarak ödüllendirildi.

12 Mart askeri darbesinden sonra 1972’de Halil Ergün, Erdoğan Akduman ve Mustafa Alabora ile birlikte ″gizli örgüt ″ kurmak suçuyla tutuklandı. Askeri mahkemece altı yıl sekiz aya mahkûm oldu. İki yıl cezaevinde kaldıktan sonra 1974 genel affıyla serbest kaldı. Hapishanede "Oyun Nasıl Oynanmalı?"yı yazdı.

1976 yılında İstanbul Birlik Sahnesi'ni kurdu. Bertolt Brecht'in "Faşizmin Korku ve Sefaleti" ve "Sezuan’ın İyi İnsanı" oyunlarını yönetti.

1977'de "Zengin Mutfağı" oyununu ilk kez sahneledi. Oyun "İsmet Küntay Ödülü" dahil 4 ödül kazandı. Aynı sene kızı Aslı Öngören'e adadığı masal kitabı "Masalın Aslı"nı yazdı. Bu kitap 1978'de Almanya'da Almanca olarak basıldı.

1979'da Nazım Hikmet'in "Memleketimden İnsan Manzaraları" kitabından oyunlaştırdığı "1941-42’den İnsan Manzaraları" adlı oyunu Birlik Sahnesi'nde sahneledi. Aynı yıl, "Oyun Nasıl Oynanmalı?" Ankara Sanat Tiyatrosu tarafından sahnelendi.

1980 yılında, Batı Berlin ve Amsterdam'da çalışmalarına devam etmek için giden Vasıf Öngören Hollanda'da yaşayan Türk işçi ve öğrencilerden oluşturduğu tiyatro ölümünden sonra “Vasıf Öngören Tiyatrosu” adı altında çalışmalarına devam etmektedir.

Vasıf Öngören, 1964 yılında Nuran Oktar ile Berlin'de evlendi, Aslı Öngören (d.1968) adında oyuncu bir kızı vardır.

Vasıf Öngören, 14 Mayıs 1984 tarihinde Hollanda’nın başşehri Amsterdam’da kalp krizi sonucu 46 yaşında ölmüştür.

Yazdığı tiyatro oyunları :
1965 - Göç
1968 - Asiye Nasıl Kurtulur?
1971 - Almanya Defteri
1974 - Oyun Nasıl Oynanmalı?
1977 - Zengin Mutfağı

Oynadığı Bazı Tiyatro Oyunları:
Pabuççu Ahmet
Midas’ın Kulakları
Teneke; Yazarı-Yaşar Kemal
Dünkü Çocuk; Yazarı-Garson Kanin
Asiye Nasıl Kurtulur? ; Yazarı- Vasıf Öngören

Yönettiği bazı oyunlar :
1969 - Asiye Nasıl Kurtulur? (kendi oyunu), Ankara Birliği Sahnesi/1971, Ankara Sahnesi.
1971 - Adam Adamdır (Bertolt Brecht), Ankara Birliği Sahnesi.
1971 - Almanya Defteri (kendi oyunu), Ankara Sahnesi.
1974 - Oyun Nasıl Oynanmalı? (kendi oyunu), İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrosu.
1976 - Faşizmin Korku ve Sefaleti (Bertolt Brecht), Birlik Sahnesi.
1976 - Sezuan’ın İyi İnsanı (Bertolt Brecht), Birlik Sahnesi.
1977 - Zengin Mutfağı (kendi oyunu), Birlik Sahnesi.
1979 - 1941-42’den İnsan Manzaraları (Nazım Hikmet’in şiirlerinden tek kişilik oyunlaştırma), Birlik Sahnesi.
1984 - Yeni Nesil

Kaynak:Biyografi.info