İsmet Sıral

Türkiye'nin ilk caz orkestrası şeflerinden. Müzik konusunda çok geniş bir bakış açısına sahip olan sanatçı, cazdan rock ve arabeske, poptan sanat müziğine uzanan geniş bir yelpazede müzik yaptı.

İsmet Sıral, 18 Ocak 1927 tarihinde İstanbul'un Fatih ilçesinde doğmuştur. İlkokulu İstanbul'un Fatih ilçesinde Akşemseddin İlkokulu’nda okuyan İsmet Sıral, ortaöğretimine Ankara'da devam etti. 1944 yılında Lisedeyken eğitimini yarım bırakarak Cumhurbaşkanlığı Orkestrası saksofoncularından İlhami Hayri Bey’den saksofon dersleri almaya başladı.

1946 yılında askerlik görevini yapmaya başlayan İsmet Sıral, acemi eğitiminden sonra gittiği Harbiye Orduevi Orkestrası'nda 1949 yılına kadar saksofon ve flüt çaldı. Sonrasında Cüneyt Sermet, Faruk Akel, Arto Haçaduryan, Celal İnce, Müfit Kiper, Ahmet Muvaffak Falay "Maffy" gibi isimlerle tanışarak onlarla çalışmaya başladı.

İsmet Sıral, 1953 yılında Cüneyt Sermet'le birlikte "Sextet" adlı bir orkestra kurdu. Saksofon çaldığı ve aynı zamanda şefliğini de yaptığı bu orkestra Türkiye'nin gerçek anlamdaki ilk yerli "caz orkestrası" sayılıyordu. Zira önceki yıllarda gayrimüslimler tarafından kurulmuş orkestralar daha çok "dans orkestraları" sayılıyorlardı. İsmet Sıral, Arif Mardin, Sevinç Tevs, Hasan Kocamaz gibi isimlerle konserler ve radyo programları yaptı. Radyo konserleri de veren "Sextet" orkestrası bir yıl sonra dağıldı. İsmet Sıral ertesi yıl 1954 yılında bu kez de dönemin en kalabalık (9 kişilik) caz orkestrasını kurdu. Kendi adını taşıyan bu orkestra Türk caz tarihinin kilometre taşlarından biri oldu. Sürekli İstanbul Radyosu'na çıkıyor, ünlü mekânlarda konserleri eksik olmuyordu. Ancak 1956 yılında bu orkestra da dağılmak zorunda kaldı.

Bir süre Fransa ve Almanya'da çalıştıktan sonra yurda dönen İsmet Sıral, 1961 yılında farklı bir ekiple İstanbul Hilton otelinde çalışmaya başladı. 1961 yılında kurulan Sıral Orkestrası’ nda davulda Turhan Eteke, piyanoda Ayhan Yıldız, trombonda Günnur Perin, vokalde Hayati Kafe vardır. Bu seferki çalışmalar yedi yıl kadar sürdü. İsmet Sıral 1962 yılında kadrosuna Ayten Alpman'ı katarak orkestrasıyla İsveç'e gitti. Bu ülkede büyük sükse yapan İsmet Sıral ve orkestrası, 1966 yılına kadar kısa aralar vererek bu ülkedeki başarılarını sürdürdüler. İsveç'teyken Metin Ersoy, Özdemir Erdoğan ve Lamia Doyran’ı da orkestraya kattılar. Yedi yıllık birliktelikten sonra bu orkestra da 1968 yılında dağıldı.

İsmet Sıral 18 Ocak 1962 tarihinde Oya Nayman ile evlendi. 1962 yazında orkestrasıyla İsveç'e gitti. İsveç'teyken 7 aylık evliliğini bitirdi.

İsmet Sıral 1969-1973 yılları arasında başka önemli gruplar da kurdu. 1973 yazında Marmaris Altınışık Otel'de Ali Kayral'ın solistliğinde sahne alan ekip, İsmet Sıral'ın kurduğu ve şefliğini yaptığı son orkestra oldu.

İsmet Sıral, 1970'li yılların başında Marmaris Turunç'tan bir arazi satın aldı. Bu araziyi uzun süredir hayâlini kurduğu 'uluslararası müzik okulu' projesi için kullanacaktı. Ömrünün geri kalanında bir türlü gerçekleşmeyecek olan bu proje için çabaladı durdu. Bir yandan da müzikte kendini daha da ileriye götürecek deneysel arayışlara girişti. Dostu Aka Gündüz Kutbay'dan ney dersleri aldı, Anadolu müziğini cazla harmanlayan ufuk açıcı çalışmalara daldı. Bu tarihten sonra Anadolu ezgilerini caza taşır. 70’li yıllarda rock, caz ve arabesk ile bir arayış dönemi yaşar.

1978 yılında öylesine gittiği New York'ta, İsveç'ten tanıdığı ve sıkı dost olduğu eski arkadaşı Don Cherry ile karşılaştı. Don Cherry, İsmet Sıral'ı hemen Woodstock'taki efsanevi "Creative Music Studio" (Yaratıcı Müzik Stüdyosu)'ya götürdü. İsmet Sıral zaman kaybetmeden burada atölye dersleri vermeye başladı. Birçok Amerikalı ve Avrupalı ünlü müzisyen ondan Anadolu ezgilerini, aksak Türk ritmlerini, makamlardaki derinliği öğrendi. Orada Anadolu müziğiyle caz müziğini harmanladığı sayısız konser verdi. New York'ta 2 yıl kaldıktan sonra 1980 yılında Türkiye'ye döndü.

İsmet Sıral Türkiye'ye dönünce ilk göz ağrısı olan 'müzik okulu projesine' yoğunlaştı. Ancak aksilikler peşini bırakmadı. Müteahhit firma işi aksatmaya başladı. Sağlığı da giderek bozulmaya başlayınca çaresiz kalan Sıral, Turunç'taki arazisini elden çıkarmak zorunda kaldı. 20 yıllık büyük hayâli suya düşen İsmet Sıral bunalıma girdi ve 8 Ekim 1987 günü İçmeler'deki evinde yaşamına kendi eliyle son verdi.

İsmet Sıral, 8 Ekim 1987 tarihinde Muğla, Marmaris İçmeler'deki evinde intihar ederek yaşamına son verdi.

Kaynak:Biyografi.info