Cemal Reşit Rey

Batı yöntemlerinin kullanıldığı çok sesli Türk sanat müziğinin yaratılmasına büyük katkıları olmuştur.
Cemal Reşit Rey, 25 Eylül 1904 tarihinde babasının görev yaptığı Kudüs'de doğmuştur. Babası H.Nazım takma adıyla Servet-i Fünun dergisinde yazılar yazan Ahmet Reşit Rey’dir ve Tiyatro yazarı Ekrem Reşit Rey abisidir.

Ailesi onun eğitimiyle yakından ilgileniyordu. Alman bakıcısının öğrettiği şarkıları üstün güzellikte söylemesi, müzik yeteneğinin habercisi oldu.

Rey ailesinin İstanbul’a taşınmasıyla 6 yaşındaki Cemal, Galatasaray Lisesi’nin ilk bölümüne başladı.Bundan iki yıl sonra notalar yazıyor, annesinden öğrendiği küçük piyano parçaları çalıyor ve besteler yazmayı deniyordu.

1913 yılında ailesinin Paris’e göç etmesi üzerine eğitimine Buffon Lisesi’nde devam etti.Burada Marguerite Long’dan piyano dersleri aldı.

I.Dünya Savaşı başlayınca, annesiyle birlikte İsviçre’ye gitti ve ortaöğrenimini Cenevre’de tamamladı.Bir yandan da Cenevre Konservatuarı’na devam etti.

1920’de Fransa’ya döndü.Paris Konservatuarı’nda Edouard Mathe ve Raoul Laparra’nın öğrencisi oldu.

1920-1923 yılları arasında Paris’te ilk piyano konserini başarıyla verdikten sonra sanatsal bestelerde yapmaya başladı.İlk olarak ağabeyi Ekrem Reşit Rey’in şiirlerini ses ve piyano için besteledi.

1923 yılının ekim ayında Türkiye’ye dönen Rey, Darülelhan’da piyano ve kompozisyon öğretmenliğine atandı.

Bu arada 1926’da karma bir öğrenci korosu, 1934’te ise çoğunluğun öğrencilerden oluştuğu Yaylı Sazlar Grubu’nu kurdu.

1938 yılında Ankara’ya davet edilen Rey, 1940 yılına kadar başkentte yeni kurulan Türkiye Radyosu'nun batı müziği yayınları şefliğini yaptıktan sonra tekrar İstanbul’a döndü.

1945 yılında İstanbul müzikseverlerinin yardımlarıyla İstanbul Filarmoni Derneği’ni kurdu ve başkanı seçildi.Derneğin düzenlediği konserlerle ünü yurt dışına yayıldı.

1949 yılında Avrupa’nın başlıca müzik merkezlerinden Paris, Roma, Napoli ve diğer illerden Atina, Belgrad, Madrid, Bükreş gibi birçok ilde konserler verdi.

Sanatçı 1950 yılında İstanbul Radyosu Senfoni Orkestrası’nın şefliğine alındı.1970’den sonra konservatuarda kompozisyon dersleri verdi ve sürekli olmamakla birlikte İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası'nı yönetti.

1982 yılında kendisine “Devlet Sanatçısı” unvanı verildi.

Türk Beşleri olarak adlandırılan beş besteciden biri olan Rey, çoksesli Türk sanat müziğinin oluşmasına büyük katkıda bulundu.

Yapıtları: Soruyorum Kendime, Üç Şarkı, Bahar Şarkısı, On İki Anadolu Türküsü, Zeybek, Türk Yaşamından Sahneler, Bebek Efsanesi, Köyde Bir Facia, Enstantaneler, Kromatik Konçerto, Ergenlik Töreni, Mistik, Hatıradan İbaret Kalan Şehirde Gezintiler, Çağrılış, Konsertan Parçalar, Sazların Sohbeti.

Operetleri: Lüküs Hayat, Deli Dolu, Saz-Caz, Maskara, Hava-Civa, Adalar, Alabanda, Aldırma, Yaygara 70, Uy Balon Dünya, Bir İstanbul Masalı.

Kaynak:Biyografi.info