Yıldız Moran

Türk fotoğrafının akademik eğitim almış ve profesyonel anlamdaki ilk kadın fotoğrafçısıdır.

Yıldız Moran, 24 Temmuz 1932 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Babası Ahmet Vahit Moran’dır. 1950 yılında İstanbul’da Robert Koleji'nden mezun oldu. Ardından İngiltere Bloomsbury Teknik Koleji ve Ealving Teknik Kolejinde fotoğraf eğitimi aldı. İngiltere de Old Vic Tiyatrosu’nun ünlü fotoğraf sanatçılarından John Vickers’in yanında asistanlığını yaptı.

1952 yazında İtalya’ya giden Moran, orada bir fotoğraf kulübüne üye oldu. İspanya’yı ve Portekiz’i dolaştı.

İlk Fotograf sergisini 1953 yılında 21 yaşındayken Cambridge’te açtı. Doğudan gelmiş Türk kızının 25 fotoğrafı bir gün içinde satılıverdi. 1954 yılına kadar Londra’da beş sergi daha açtı. Bunları 1955’te İstanbul aynı yıl Ankara, 1956’da İstanbul, 1957’de İstanbul, 1962’de Edinburgh, 1970’te İstanbul sergileri izledi.

Beyoğlu Kallavi Sokak’ta o yıllarda sanat dünyasının önemli uğrak noktalarından biri olan Maya Galerisi’nin üstünde açtığı stüdyosunda hem çekim yaptı hem de çektiği fotoğrafları sergiledi.

Bütün bu verimli çalışmalarına karşın, işler pek de beklediği gibi gitmiyordu. Sergilek çok izleyici çekmişti ama Cambridge’te açtığı tek bir sergide bir günde 25 fotoğraf satılmışken, ülkesinde çok sevilen ve beğenilen fotoğraflarından bir tanesini bile satamamıştı.

Fotoğraftan yeterli para kazanamadığını görünce, yılbaşı kartları bastırıp satmaya karar verdi. Bu kararı, aldığı en önemli kararlardan biridir bekli de. Çünkü Yıldız Moran, kartları bastırmak için gittiği matbaada yaşamını değiştirecek insanla, 4 Kasım 1954 tarihinde Özdemir Asaf'la tanıştı. 1962 yılında onunla evlendi ve fotoğrafçılığı bıraktı. 4 yıl içinde 3 çocuk sahibi oldu.

1982 yılında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Fotoğraf Enstitüsü Onur Üyesi oldu.

Değil kadınların, erkeklerin bile rahat dolaşamadığı yerlere giderek; kasabaları köyleri gezdi, hayata dair ne varsa görüntüledi. Ruhunu kattığı fotoğraflarında şiirsellik ve estetik, mükemmelliğin sırrı belki şu sözlerinde gizlidir: “Şair hangi vezinle, hangi kalıpla şiir yazmayı seçip, içeriği dolduracaksa, fotoğrafçı da kendine en uygun fotoğraf makinesini bulmakla yükümlüdür. Her iki dalda da sonuçta şiirsellik, estetik yoksa başarısızdır.”

“Fotoğraf makinesi o denli varlığınızın bir parçası olmalıdır ki; konu ile aranız da bir engel oluşturmasın. Şiirselliği olan her şey sanat fotoğrafının konusudur, fotoğraf aracılığıyla evrensel olan ve işlenen konunun kavramını içeren fotoğrafı çekmek tek amacımdı…” diyen Moran, özellikle Anadolu halkının yaşantısını anlatan fotoğraflarıyla tanınmıştır.

Yıldız Moran, 1962 yılında şair Özdemir Asaf ile evlendi. Etkin Arun, Olgun Arun, Gün Arun adlarında 3 oğlu oldu.

Yıldız Moran, 15 Mayıs 1995 tarihinde İstanbul’da 63 yaşında ölmüştür.

Kaynak:Biyografi.info