Süleyman Çelebi

Mevlit yazarı ve divan şairidir.

Bir şaheser olan“Mevlid” adlı eserini 1409 yılında tamamlamıştır.

Süleyman Çelebi, 1351 yılında Orhan Gazi döneminde Bursa'da doğmuştur. Vezir Ahmet Paşa’nın oğludur. Gençliğinde Bursa'da iyi bir eğitim aldığı sanılmaktadır. O devirde, Çelebi ünvanı ilim adamlarına ve Mevlevi tarikatı büyüklerine verilmekteydi. Mevlevi olduğuna dair kanıt yoktur. Bilgili tavırlarıyla Padişah Yıldırım Bayezid’in dikkatini çekmiş ve yapımı 1399’da tamamlanan Bursa Ulu Cami’ye imam olarak atanmıştır.

Anlatılanlara göre Hz Muhammed’in öbür peygamberlerden pek farkı olmadığını söyleyen bir vaize içerleyerek, yüzlerce yılardır zevkle okunan Mevlidi kaleme almıştır.

Bir şaheser olan“Mevlid” adlı eserini 1409 yılında tamamlamıştır. Vesilet’ün Necat (Kurtuluş vesilesi) tek eseridir. Bu eser, halk arasında, “Mevlid” olarak söylenmiş ve pek sevilmiştir. Mevlidin orijinal yazması maalesef günümüze ulaşmamıştır. İstanbul Ayasofya Kütüphanesi’nde bulunan 1510 tarihli Mevlid, en eski el yazma nüshasıdır. Vesiletün Necât'ın tamamı 732 beyitten meydana gelmiş olup ‘mesnevî’ tarzında olup Arûz vezni ile yazılmıştır. Mevlid'in ekserisi ‘Fâilâtün fâilâtün fâilün’ veznindedir.

Türk edebiyatında pek çok Mevlid adlı eser yazılmıştır. Fakat Süleyman Çelebi’nin yazdığı Mevlid halk tarafından çok beğenilmiş, benimsenmiş hatta Kur’andan bir parça sayılmıştır. Dünyada, hiçbir şair ve hiçbir şiir Mevlid kadar değerli, büyük ve uzun ömürlü olamamıştır.

Mevlid, Hazret i Muhammet‘in “en son ve en büyük peygamber” olduğunu kanıtlamak için yazılmıştır. Mevlid, gerçekte, bir mesnevidir.

Peygamber Muhammet Mustafa‘nın doğumunu ve hayatını anlatan bir dinî hikâyedir. Mevlid, Hazreti Muhammed‘in. sırasıyla doğumunu (Viladct), peygamberlik gelişini (Risalet), göğe çıkışını (Miraç), ölümünü (Rıhlct) anlatır. Eserin başında Tanrı’ya yalvarış (münacaal), sonunda dua bölümleri bulunur.

Mevlid’de samimiyet, sıcaklık, coşku, yalınlık gibi özellikler, iç içedir. Özellikle; halka halkın diliyle seslenen bu eser, okuyanı veya dinleyeni derinden etkiler ve onlara bir ruh enginliği verir.

Süleyman Çelebi’nin “Vesilet’ün Necat” adlı mevlidinin dışında da birçok başka şiiri vardır.

Süleyman Çelebi, 1422 yılında Bursa’da ölmüştür. Çekirge yolundaki Yoğurtlu baba Mezarlığında bulunan türbesinde yatmaktadır.

Mevlid’den Örnekler :
Münacaat’tan :

Allah adını zikredelim evvelâ
Vacip oldur cümle işte her kula

Bir kez Allah dişe şevk ile lisân
Dökülür cümle günah misl-i hazân

Doğuş Bölümünden :

Âmine Hatun Muhammet anesi
Ol sadetten doğdu ol dür danesi

Çevre yanıma gelip oturdular
Mustafa’yı birbirine muştular

Didiler; oğlum gibi hiçbir oğul
Yaradılalı cihan gelmiş değül

Göğe Yükselişi Bölümünden :

Göklere hem nice sayrân kıldı ol
Hak te’âlâ hazretine buldu yol

Anda ol gördüğün âdem görmedi
Kimse hem ol irdüğüne ermedi

Bu kerametler ki Hak verdi sana
Vermedi hiç kimseye önden sona

Ölüm Bölümü’nden :

Biliniz ey âşıkan-ı Mustafâ Hak’ka
irdi rûh-ı pâk-ı Mustafâ

Enbiya ervahı hâzır geldiler
Yerler ü gökler melekler doldular

Saf u saf cümle gelen durdu tamâm
Kim cemaat oldu vü kimi imâm

Muttasıl üç gün namazın kıldılar
Çün namazın kıhban dağıldılar

Ağlaşu ağlaşu cümle kaygulu
anları hasret oduyle dopdolu


Kaynak:Biyografi.info