Pierre Corneille

“Fransız trajedisinin kurucusu” olarak tanınan Pierre Corneille, Moliere ve Jean Racine ile birlikte 17. yüzyılın en büyük üç Fransız tiyatrocularından biridir.

Pierre Corneille, 6 Haziran 1606 tarihinde Rouen, Fransa’da Marthe le Pesant ve Pierre Corneille'in oğlu olarak doğmuştur. Dedesi, babası ve amcası hukukçu, öbür amcası ve kardeşi din adamı, kardeşi Thomas ünlü bir şair ve oyun yazarıydı. Cizvit eğitimi ile yetiştikten sonra on sekiz yaşında hukuk eğitimi almaya başladı. Bu eğitimden sonra avukat olarak çalışma izni aldı. 1628-1650 arasında, kentin suyolları ve orman dairesinde kralın danışmanı olarak çalıştı. Corneille’in babası, oğlu için Rouen Orman ve Nehir Bakanlığı'nda iki tane önemli mevkide ona yer ayarladı. Bakanlık'ta çalışırken ilk oyununu yazdı.

Pierre Corneille, ilk oyunu Melite'i yazdığında 20 yaşına varmamıştı. Bu zarif ve nükteli komedinin; kendi başından geçen bir aşk öyküsüne dayandığı sanılır. İlk kez 1629 yılında Rouen'da sahnelenen oyun, ertesi yıl Paris'te oynanınca yazarının bile beklemediği bir başarı kazandı. İzleyen yıllarda Clitandre (1631), La Veuve (1632; Dul Kadın), La Galerie du palais (1632; Sarayın Koridoru), La Suivante (1634; Nedime), La Place royale 1634;Krallık Mevkii) ve L'Illusion comigue (1635; Gülünç Yanılsama) adlı komediİeri sahnelendi.

Pierre Corneille'in yeteneğini fark eden Fransa'nın ünlü devlet adamı Kardinal Richelieu, onu oyun yazdırtmak üzere kurduğu ve bir anlamda yönlendirdiği les cinq auiteurs (beş yazar) topluluğuna aldı. Yaradılışı bu toplu çalışmaya uymayan Corneille, La Comedie des Tuileries (1635; Tuileries Komedisi) oyununda, kendisine ısmarlanan üçüncü perdeyi Richeheu'nün istediği gibi yazmayınca da araları açıldı. Gerçekte Corneille'in oyuna katkısı büyük sanat değeri taşıyordu.

Bu sıralarda klasik tiyatrodan yola çıkarak üç birlik kuralı temelinde trajediye bir düzen vermek isteyen anlayış güçleniyordu. İtalya'dan kaynaklanan bu kurama göre, bir oyunun gündoğumundan günbatımına değin geçen süre içinde (zaman birliği), aynı yerde (mekân birliği) geçmesi ve birkaç olay ya da durumu birden ele almak yerine, tek bir olay üzerinde yoğunlaşması (eylem birliği) gerekiyordu. Gerçekte bu kuram, Aristotales'in, trajedinin nasıl bir sanat türü olduğunu tanımlamaya çalıştığı Peri poetikes (Poetika) kitabının yanlış anlaşılmasından kaynaklanıyordu. Üç birlik kuralına göre yazılan ilk trajedi, Jean Mairet'nin çok beğenilen Sophonishe (1634) adlı oyunuydu. Trajediye bu anlamda bir düzen verme çabası içinde olmamakla birlikte Corneille, Sophonisbe'in etkisiyle Medee'yi (1635; Medea) yazarak trajedi türünü denedi. Bu oyunu, önce trajikomedi, sonra trajedi olarak adlandırılan ve 1637 başında sahnelenen Le Cid izledi.

Günümüzde Fransız tiyatro tarihinin en önemli oyunu sayılan Le Cid büyük ilgi topladı. Corneille, Le Cid'de üç birlik kuralına uymamıştı. Gene de oyun klasik Fransız trajedisinin ilk ürünü olarak değerlendirilmiştir. Le Cid'e yöneltilen eleştirilerden etkilendiği anlaşılan Corneille, üç yıl oyun yazmadı. 1640'ta sahnelenen Horace (Horatius) ve 1641'de sahnelenen Cinna ya da tam adıyla Cinna, ou La Clemence d'Auguste (Cinna ya da Augustus'un Merhameti) , adlı oyunlarıyla yeniden tiyatroya döndü.

Pierre Corneille, 1641 yılında Marie de Lamperiere ile evlendi ve bu evliliğinden yedi çocuğu oldu.

Pierre Corneille'in en güzel oyunları Le Cid, Horace, Cinna ve 1643'te sahnelenen Polyeucte martyr'den (Şehit Polyeucte) oluşan "klasik dörtleme"dir.

Pierre Corneille, 1647 yılında ailesiyle birlikte Paris'e taşındı. Daha önce Paris'te oturmadığı gerekçesiyle iki kez üyeliği reddedilen Academie Française'e kabul edildi.

1674 yılında yazdığı son oyunu Surena’da eski oyunlarında görülmeyen bir incelik ve duygusallık taşır. Corneille bundan sonra, oyunlarının yeniden canlandırılmasını isteyen XIV. Louis'e teşekkür etmek için 1676 yılında yazdığı şiirler dışında ürün vermedi.

Pierre Corneille, 1 Ekim 1684 tarihinde Paris, Fransa’da evinde 78 yaşında ölmüştür. St. Roch kilisesine gömülen Corneille, 1821'e kadar mezartaşsız bir şekilde gömülü kalmıştır.

Pierre Corneille, yaşadığı dönemde değeri bilinmiş bir yazardır. Yaşadığı dönemin önde gelen adları onun ateşli hayranlarıdır; Balzac tarafından övülmüş, Moliere onu oyun yazarlarının en önde geleni ve kendi ustası olarak gördüğünü açıklamış, Jean Racine, onun kendisinden "yüz kat daha güzel" dizeler yazdığım söylemiştir. 18. yüzyılda, büyük ölçüde Voltaire'in etkisiyle Jean Racine, Corneille'den üstün tutulmuşsa da 18. yüzyıl sonunda romantik eleştirmenler, Corneille'e yeniden gerçek değerini vermişlerdir.

Eserleri:
1629 - Mélite
1631 - Clitandre
1632 - la Veuve (Dul Kadın),
1632 - la Galerie du Palais (Sarayın Koridoru)
1634 - La Suivante (Nedime)
1634 - la Place royale (Krallık Mevkii)
1635 - l'Illusion comique (Gülünç Yanılsama)
1635 - La Comedie des Tuileries (Tuileries Komedisi)
1635 - Médée
1637 - le Cid
1640 - Horace (Horatius)
1641 - Cinna, ou La Clemence d'Auguste (Cinna ya da Augustus'un Merhameti)
1642 - Polyeucte
1643 - la Mort de Pompée (Pompeius'un Ölümü),
1643 - Polyeucte martyr (Şehit Polyeucte)
1643 - Le Menteur (Yalancı)
1643 - La Suite du Menteur (Yalancının Sonu)
1645 - Rodogune, princesse des Parthes (Part Prensesi Rodogune)
1646 - Theodore
1647 - Héraclius
1649 - Don Sanche d'Aragon
1650 - Andromède
1651 - Nicomède,
1651 - Pertharite,
1656 - l'Imitation de Jésus-Christ (İsa'ya Öykünme)
1659 - Oedipe (Oedipus)
1660 - Trois Discours sur le poème dramatique
1660 - La Toison d'or (Altın Post)
1662 - Sertorius
1663 - Sophonishe
1664 - Othon
1666 - Agésilas
1667 - Attila
1670 - Tite et Bérénice (Titius ve Berenike)
1671 - Psyché (Moliere ve Philippe Quinault'yla birlikte)
1672 - Pulcherie
1674 - Suréna

SÖZLERİ :
- Bir şey verirken ki davranışınız, verdiğiniz hediyeden daha kıymetlidir.
- Mutluluk, paylaşılmak için yaratılmıştır.
- Yalan söyleyenlerin güçlü bir belleğe ihtiyaçları vardır.
- Gününü faydalı bir şekilde geçiren insan için, asıl mutluluk akşam vaktinde gelir.
- Yaşamdan yakınmamızın nedeni, karşılaştığımız zorlukların büyüklüğü değil gücümüzün azlığıdır.
- Risksiz fetih, zafersiz galibiyettir.


Kaynak:Biyografi.info