Hesiodos

Doğumu: MÖ. 8. Yüzyıl Kyme (İzmir ili Aliağa ilçesi yakınları), Aiolia (Batı Anadolu'nun kabaca kuzey bölgesinin antik adı.)
Ölümü: MÖ. 7. Yüzyıl Pykimede, Dios
Şair

Hesiodos antik yunan şairidir. Yunan halkını şiir yoluyla eğitmeye çalışmıştır. Köy yaşamını ve insanların günlük işlerini anlatan ilk şairdir.

MÖ. 8. yüzyılda yaşadığı düşünülen Hesiodos, yoksul bir çiftçinin oğlu olarak doğmuştur. Aiolia'nın (Batı Anadolu'nun kabaca kuzey bölgesinin antik adı.) Kyme şehrinden (İzmir ili Aliağa ilçesi yakınları), Yunanistan'da Boiotia'nın Askra şehrine göç etmiştir. MÖ 750-650'li yıllarda yaşadığı düşünülen Hesiodos’a efsaneye göre, Helikon dağı yamaçlarında koyun güderken musalar adı verilen ilham perileri ona şairlik bağışlamışlardır. Nerede ve ne zaman öldüğü bilinmeyen Hesiodos, Homeros'un yanında Yunan ilk çağı hakkında bugün edinilen bilgilerin temel kaynaklarından biridir.

Hesiodos, “İşler ve günler” adlı eserinde verdiği bilgiler sebebiyle birçok bilim insanı tarafından ilk ekonomi ve iktisat tarihçisi olarak da kabul edilir

Hesiodos, tarihi her biri bir öncekinden daha zorlu ve daha bozulmuş olan Altın, Gümüş, Pirinç, Kahramanlık ve Demir Çağları olarak adlandırdığı beş aşamaya ayırır. Ona göre bereket ve huzur dönemi olan Altın Çağı bu dönemler arasında bir zirveyi teşkil etmektedir. O dönemde Olimpus tanrıları altın bir insan nesli yaratmıştı ve onlar yüreklerinde endişe, ağır iş ve zorluktan uzak keyif içinde tanrılar gibi yaşıyorlardı. Yaşlılığın düşkün günlerini yaşamıyorlar, sanki gözkapaklarına uykunun ağırlığı çökmüşçesine ölüp gidiyorlardı.

Hesiodos’un yazdığı otantik bir şiir olan “İşler ve Günler” genel anlamda çiftçi yaşamını anlatmaktadır. Herhangi bir kahraman tasviri bulunmayan eserde insanın beş çağı anlatılmakta ve bazı nasihatlerde bulunulmaktadır. Yunan çiftlik hayatı üzerine bugün bilinenlerin çoğu Hesiodos'un bu eserine dayanmaktadır.

Üslup açısından İşler ve Günler'e yakın olan Hesiodos’un yazdığı “Theogonia” adlı kitapta Yunan inanışını bir anlamda standart bir hale getirmiştir. Konusu genel olarak evrenin, dünyanın ve Tanrıların kökeni, varoluşları olan eser yunan tanrıları hakkında çok fazla bilgi vermekte ve bugün bile bir başvuru eseri niteliği taşımaktadır.

Milattan önce 450 yıllarında yaşamış olan Halikarnas'lı Herodot¸” Hesiodos, Homeros'tan sonra Yunan İlkçağının en büyük ozanıdır. Tanrı soylarını sayan, tanrılar arasında yetki ve şeref alanlarını saptayan ve tanrıların ilişkilerini belirten, bu iki ozandır” demiştir.

Hesiodos’un Perses adında bir kardeşi vardı. Hesiodos şiirinde kardeşine hayatını nasıl yaşaması gerektiğine dair kapsamlı ahlaki öğütler de veriyor.

Şiir Örnekleri:
İki saban yap kendine evinde
Biri parçasız olsun, biri parçalı
Biri kırılırsa ôteklne koşarsın ôküzlerl
Dingil için defne ve karaağaç iyidir,
En az onlar kurtlanır.
Güçlü biri çift ôküz bul dokuz yaşlarında
Bu yaş, ôküzlerin delikanlılık çağıdır
işe en elverişli oldukları çağ Çift sürerken kavgaya tutuşmaz
Sabanı kırıp işi yarım bırakmazlar
(Hesiodos, "İşler ve Günler"den)

“Babamız gibi yap sen de, koca budala Perses,
O da bir gün daha güzel yaşama umuduyla
Aştı engin denizleri bırakıp ardında
Aiolya’nın Kyme kentini,
Geldi buralara kara gemisiyle.
Bolluktan, zenginlikten, rahattan değil,
Kör olası yoksulluktan kaçıyordu,
O Zeus’un insanlara reva gördüğü yoksulluktan.
Geldi Helikon’un eteğinde
Bu lanetli Askyra’ya yerleşti,
Bu kışı sert, yazı çekilmez, tatsız kasabaya.”
(Hesiodos, "İşler ve Günler"den)

Tanrıça Afrodit’in en eski tapınma merkezleri Çuha Adası (Kythira veya Kythera) ve Kıbrıs adasında bulunmaktadır. Antik Yunan şairi Hesiodos'un şu dizeleri buna kaynaktır;
"Dalgalı denize atar atmaz onları
Gittiler engine doğru uzun zaman.
Ak köpükler çıkıyordu tanrısal uzuvdan:
Bir kız türeyiverdi, bu ak köpükten.
Önce kutsal Kythera'ya uğradı bu kız,
Oradan da denizle çevrili Kıbrıs'a gitti
Orada karaya çıktı güzeller güzeli tanrıça,
Yürüdükçe yeşil çimenler fışkırıyordu
Narin ayaklarının bastığı yerden.
Aphrodite dediler ona tanrılar ve insanlar,
Bir köpükten doğmuş olduğu için"

Hesiodos

1977 yılında yayınlanan “Hesiodos Eseri ve Kaynakları” adlı kitap Azra Erhat ve Sabahattin Eyüboğlu’nun çevirisiyle Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları olarak okuyucuya sunuldu.

Kaynak:Biyografi.info