Enrico Fermi

İtalyan fizikçi. 1938 Nobel Fizik Ödülü sahibi.

ABD’de Atom enerjisi projesinde görev alır ve bu alandaki çalışması çekirdek bölünme¬sine yol açtığı için, atom bombasının babası olarak bilinir.

Enrico Fermi, 29 Eylül 1901 tarihinde Roma İtalya’da doğmuştur. Babası Roma polis şefi Alberto Fermidir. 1918'de Pisa Üniversitesini kazandı ve 4 yıl sonra mezun oldu. 1923'de İtalyan hükümetinden burs kazandı ve Göttingen üniversitesine Almanya’ya gitti. 1924'de Rockefeller bursuyla Leiden Üniversitesi’ne gitti, aynı yıl Floransa Üniversitesi'nde matematiksel fizik dersleri vermek için İtalya'ya gitti.

1926'da Enrico Fermi günümüzde Fermi istatistiği olarak bilinen Pauli parçaçıklarının istatistiğini keşfetti. 1927'de Fermi, Roma Üniversitesi'nde teorik fizik profesörü oldu. Bu görevini, Nobel ödülünü aldıktan hemen sonra, 1938'de Benito Mussolini'nin faşist diktatörlüğünden kaçıp Amerika'ya göç edinceye kadar sürdürdü.

Nötron bombardımanı ile radyo aktif transuranyum elementlerinin elde edilmesi ile ilgili çalışmalarından dolayı, 1938 yılında nobel fizik ödülünü kazanmıştır.

Fakat asıl ilerlemesini çalışmalarını elektron ve atom çekirdeği üzerine yaptığı zaman gerçekleştirdi. 1934'de Beta bozumu Teorisini geliştirerek Pauli'nin radyasyon Teorisi ile birleştirdi. Curie ve joliot' un yapay radyasyonu keşfinden sonra notron bombardımanına tutulan aşağı yukarı her elementin nükleer dönüşüme tabi olduğunu keşfetti. Bu araştırma, yavaş notronların ve Nükleer Fission'un keşfine, ayrıca o zamana kadar periyodik tabloda bilinen elementlerden farklı elementlerin bulunmasına yol açtı.

Bu çalışmalarına Amerika'da da devam etti. Amerika'ya varışından hemen sonra önce Colombia Üniversitesine kabul edilmiş sonra da Chicago Üniversitesine profesör olarak atanmıştır. Hahn ve Strassmann'nin 1939'un başlarında fission'u keşfinden sonra ikincil notronların yayılma ve zincirleme reaksiyon olasılığını hesapladı. birçok deneyden sonra kontrol altındaki ilk zincirleme reaksiyonu gerçekleştirdi. Bundan sonra atom bombası yapımındaki sorunların aşılmasında önemli rol oynadı, Manhattan Projesi liderlerinden biriydi. Nötronları soğurmak ve böylece reaksiyonun hızını kontrol etmek amacıyla, atom piline kadmiyum çubuklar yerleştirildi. Kadmiyum çubuklar yavaş yavaş çekildi ve kendi kendine devam eden zincir reaksiyon gözlendi. Fermi'nin bu başarısı, dünyada ilk nükleer reaktörün imali ve atom çağının başlangıcı olmuştur.

Fermi'nin teorik ve deneysel fiziği konu alan birçok yayımı vardır. Bunlardan bazıları, elektronik gazların istatistiğinin hesabı ve Paul'i parçacıklarından oluşan gazları konu alan "Sulla quantizzazione del gas perfetto monoatomico", Rend. Accad. Naz. Lincei, 1935, Atomun istatistiksel modelini (Thomas-Fermi atom modeli) ve atomik özelliklerin hesaplanmasında yeni bir yaklaşımı (semiquantitative method) inceleyen Quantentheorie und Chemie, Leipzig, 1928, Über die magnetischen Momente der Atomkerne, Z. Phys., 1930, Tentativo di una teoria dei raggi ß, Ricerca Scientifica, 1933 sayılabilir.

1944'de Enrico Fermi Amerikan vatandaşı oldu. II. Dünya Savaşından sonra 1954' de ölümüne kadar sürecek olan nükleer çalışmaları için Chicago Universite 'sinden profesörlük teklifini kabul etti. Yaşamının son yıllarında Fermi kozmik ışınların kaynağını araştırmakla geçirdi. Sonunda kozmik ışınların çok büyük enerji kaynakları olduğunu gösteren bir teori geliştirdi.

Ona Nobel ödülü 1938 yılında yavaş notronların yarattığı radyasyon ve nükleer enerji alanındaki çalışmalarından dolayı verildi.

Profesör Enrico Fermi, Laura Capon ile 1928'de evlendi. Giulio adında bir oğlu Nella adında bir kızı vardır.

Enrico Fermi 29 kasım 1954'de Chicago'da kanserden öldü.

Ölümünden sonraki yıl keşfedilen 100 atom sayılı elemente onun anısına fermiyum adı verildi.

Kaynak:Biyografi.info