Demir Özlü

Öykü ve roman yazarı Özlü, başlangıçta yapıtlarında varoluşçu bir dünya görüşünü benimsemiş, daha sonra toplumsal gerçekçilik doğrultusunda ürünler vermiştir.
1935 yılında İstanbul’un Vefa semtinde öğretmen anne babanın oğlu olarak doğdu. Ödemiş İstiklâl İlkokulu, Ödemiş Ortaokulunda okudu. Ortaöğrenimini 1953 yılında Kabataş Erkek Lisesinde, yükseköğrenimini ise 1959’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde tamamladı. Okuduğu fakültede hukuk felsefesi asistanı oldu. Yazar Tezer Özlü kız kardeşidir ve yazar Sezer Duru'nun da abisidir.

1960’tan sonra kurulan Türkiye İşçi Partisi’nin ilk üyelerinden olan Demir Özlü, sosyalist fikirleri yüzünden sürekli takibe uğramış, askerlik görevini de yedek subay olarak yerine getirmesine izin verilmemişti. Demir Özlü askerlik görevini sakıncalı piyade olarak yerine getirmişti.

Askerliğini er olarak tamamladıktan sonra kısa bir süre avukatlık yaptı. Daha sonra Fransa’ya giderek Paris Hukuk Fakültesinde bir yıl asistan olarak çalıştı.

Yurda dönünce, mezun olduğu fakültede başladığı asistanlık görevine siyasal eylemleri nedeniyle son verildi böylece Özlü avukatlığa başladı.

12 Mart Muhtırası döneminde bir süre tutuklu kaldı. Daha sonra İsveç’e yerleşti ve orada yayımladığı bir yazı nedeniyle kovuşturmaya uğradı. 1986’da yurda dön çağrısına uymadığı için vatandaşlıktan çıkarıldı.

12 Mart 1971 döneminde Türkiye’ye röportaj gezisi için gelen İsveçli gazeteci Ulla Lundström ile tanışıp evlendikten sonra İsveç’e yerleşti. Ayda Özlü Çevik adında gazeteci ve yapımcılık yapan bir kızı vardır.

İsveç Yazarlar Birliği ve İsveç Pen Kulübü üyesi olan Özlü, 1989’da kendi isteğiyle Türkiye’ye döndü.

18 yaşında ilk şiirleriyle edebiyat alanına adım attı. Daha sonra şiirlerini deneme, eleştiri ve çeviriler takip etti. Özlü’nün yapıtlarındaki amacı hikaye yazmak değil, temayı varoluşa değin bir öznellikle anlatabilmekdi. Bugüne değin koşulların kölesi olmadan, topluma özgürce bakmak savaşını verdi.

Varoluşçu felsefesi anlayışı içinde yazdığı hikayeler Mavi, Pazar Postası, Yeni Ufuklar, Yeni Dergi, Soyut, Somut gibi dergilerde yer aldı. Türk Dili Dergisinde de şiirleri yayımlandı.

İlk dönem öykülerinde kişileri toplum, çevre ve doğadan soyutlayarak ele aldı.Bunalımlara ve çözümsüzlüklere doğru sürüklenen insanların iç dünyalarındaki çatışmalarını işledi.

Daha sonra toplumsal gerçekçi bir çizgiye yöneldi. İkinci dönem öykülerinde ve romanlarında ise bu eğilimi daha da belirginleşdi.

1963 yılındaki “Solumu” adlı kitabıyla Türk Dil Kurumu 1964 Hikaye Ödülü’nü, 1988 yılında “Stockholm Hikayeleri” kitabıyla 1989 Sait Faik Hikaye Armağanı’nı, “Bir Yaz Mevsimi Romansı” kitabıyla da Orhan Kemal Armağanı’nı kazanan Demir Özlü çalışmalarına İsveç’te devam etti.

Demir Özlü, Mart 2019'da Konak Belediyesi tarafından düzenlenen İzmir Öykü Günleri'nin onur konuğu olmuştu.

Demir Özlü, 13 Şubat 2021 tarihinde İsveç'in başkenti Stockholm’de 86 yaşında kalp krizi nedeniyle öldü.

Ödülleri :
1963 - Türk Dil Kurumu Hikâye Ödülü (Soluma ile)
1988 - Sait Faik Hikâye Armağanı (Stokholm Öyküleri ile)
1990 - Orhan Kemal Roman Ödülü (Bir Yaz Mevsimi Romansı ile)
1996 - Dünya Kitap Dergisi Yılın Kitabı Ödülü (İthaka'ya Yolculuk ile)
1998 - Yunus Nadi Roman Ödülü (İthaka'ya Yolculuk ile)
2004 - Sedat Simavi Edebiyat Ödülü (Amerika 1954 ile)

Kitapları :
- Bunaltı (Öykü, 1958)
- Soluma (Öykü, 1963)
- Boğuntulu Sokaklar (Öykü, 1966)
- Öteki Günler Gibi Bir Gün (Öykü, 1974)
- Bir Uzun Sonbahar (Roman, 1976)
- Bir Küçükburjuvanın Gençlik Yılları (Roman, 1979)
- Aşk ve Poster (Öykü, 1980)
- Bir Beyoğlu Düşü (Anlatı, 1985)
- Berlin'de Sanrı (Anlatı, 1985)
- Stockholm Öyküleri (Öykü, 1988)
- Bir Yaz Mevsimi Romansı (Roman, 1990)
- Sürgünde 10 Yıl (Anı, 1990)
- Berlin Güncesi (Günce, 1991)
- Ne Mutlu Ulysses Gibi (Gezi, 1991)
- Siyasi Yazılar (Deneme, 1993)
- İstanbul Büyüsü (Öykü, 1994)
- Tatlı Bir Eylül (Roman, 1995)
- İthaka'ya Yolculuk (Roman, 1996)
- Borges'in Kaplanları (Eleştiri-Deneme, 1997)
- Balkur'da Akşam Yemeği (Düzyazı Şiirler ve Bir Öykü, 1997)
- Paris Güncesi (Günce, 1999)
- Geçen Yaz Kentte Kızlar (Öykü, 2001)
- Şapka,Deniz Kıyısı ve Yüz (Öykü, 2003)
- Kentler, Kadınlar Yazarlar (Eleştiri-Deneme, 2003)
- Samuel Beckett'in Terzisi (Eleştiri-Deneme, 2003)
- Amerika 1954 (Roman, 2004)
- Dalgalar (Roman, 2006)
- Kanal Kentlerinde (Gezi, 2010)
- Önünde Boş Bir Uzam (Anı, 2012)
- İşte Senin Hayatın (Anı, 2015)


Kaynak:Biyografi.info