Georg Büchner

Çok genç yaşta yazdığı üç oyunuyla tiyatronun çağdaşlaşmasına öncülük etmiştir.

Georg Büchner, 17 Ekim 1813 tarihinde Almanya’da Darmstadt yakınlarındaki Goddelau'da altı kardeşin en büyüğü olarak doğmuştur. Tam adı Karl Georg Büchner’dir. Maddeci düşünür Ludwig Louis Büchner (d.1824-ö.1899) kardeşidir. Ailesi, o üç yaşındayken Darmstadt’a taşınınca ilköğrenime bu kentte başladı. Babası, dedesi ve amcası gibi o da 1831 yılında Strasbourg'da tıp okumaya başladı. 1833 yılında Giesen Üniversitesi'ne geçti; felsefe, tarih dersleri aldı.

Georg Büchner, 1834 yılında gizli "İnsan Hakları Derneği"ni kurdu. Hessen Kontluğu'ndaki baskı rejimine karşı devrimci yazılar kaleme aldı. "Kulübelerde barış, saraylara hücum" sloganını taşıyan "Der Hessische Landbote" adlı sosyalist bildiride ileri sürdüğü düşünceleri yüzünden Hessen'den ayrılmak zorunda kaldı. Önce Fransa'da Strasbourg'a, sonra İsviçre’de Zürih'e sığındı. Felsefe ve doğa bilimleriyle uğraşmak için politikadan çekildi.

1836 yılında Zürich Üniversitesi'nde doğa bilimleri doktorası yaptı. Victor Hugo'dan Lucretia Borgia ve Marie Tudor oyunlarını çevirdi. Ekim 1836 yılında Zürich Üniversitesi'nde karşılaştırmalı Anatomi Kürsüsü'nde hoca oldu.

Georg Büchner, Alman oyun yazarıdır. 20. yüzyıl Alman tiyatrosunun temellerini atmıştır. Alman romantizminin aksine yapıtlarında, insanları toplumsal, tarihsel ve psikolojik boyutları ile ele aldı. 1835 yılında yazdığı, ilk oyunu olan Danton'un Ölümü, Fransız Devrimi'ni konu alıyordu. 1836 yılında yazmaya başladığı fakat yarıda kalan oyunu Woyzeck sonradan Alban Berg tarafından opera olarak bestelendi. Lenz adında bir uzun öykü yazmıştır.

Üç perdelik komedisi "Leonce und Lena" (Leonce ile Lena, 1836), esprili bir romantik aşk masalıdır. İnce yergiyle örülmüş bu yapıtta Büchner, Almanya'daki küçük devlet mekanizmasını ve devlet zihniyetini yerer.

1836’nın baharında Cotta Yayınevi güldürü türünde bir oyun yarışması açmıştı. Büchner bu yarışmaya katılmak için yazacağı oyuna Alman yazar Clemens von Brentano’nun Ponce de Leon adlı güldürüsünü örnek aldı ve bu oyundan yola çıkarak Leonce und Lena (Leonce ile Lena) adlı, bir masal ülkesinde geçen oyununu yazdı. Oyun, yayınevine yarışma tarihinden iki gün geç ulaştığı için zarfı açılmadan geri gönderildi. Zürih’teki bilimsel başarısıyla bu tatsız sürprizi unutan Büchner, kış aylarında yeni bir oyun üzerinde durmaya başladı. 2 Şubat 1837’de tifoya yakalanıp yatağa düştüğü için bu oyunu tamamlayamadı.

Çağdaş tiyatronun gelişmesinde derin bir etkisi olan Büchner, bir oyun yazarının tarihle ilgilenmesi gerektiğini savunmuş ve bireyin adaletsiz toplumsal yaşam düzeni içinde yalnızlığını ve iletişimsizliğini, toplumsal ve tarihsel koşulların elvermezliğini ortaya koymaya çalışmıştır. Fransız Devrimi ve Aydınlanma hareketinin etkilerini taşıyan yapıtlarında, tarihte halkın konumu, sıradan insanların yazgı sorunlarını (Danton'un Ölümü), monarşinin gülünçlüğü (Leonce ile Lena), insan kişiliğini ezen toplumsal baskıyı ve bu baskıya karşı bilincin uyanışını (Woyzeck) işleyen Büchner, son yıllarında içinde yaşadığı Alman romantik akımını aşmış, yeni bir gerçekçilik anlayışıyla kesin kurallara bağlı dramatik tiyatro anlayışının dışına çıkmıştır.

Yazarın son yapıtı, "Woyzeck" adlı dramıdır. Yapıtın kahramanı Woyzeck, berber ve askerdir. Karısı Marie'yi çok sever. Onun kendisini trampet çavuşuyla aldattığını anlayınca karısını bıçaklayıp öldürür ve cinayet aleti olan bıçağı göle atmak isterken boğulur. İnsanı geldiği aileye ve bağlı olduğu toplumsal çevreye tâbi, acı çeken, edilgin ve sömürülen bir yaratık olarak gören doğalcı (natüralist) dram kahramanlarının öncüsüdür Woyzeck. Büchner'in yapıtlarının gerçek değeri ancak 20. yüzyılda anlaşılabilmiştir.

Georg Büchner, 19 Şubat 1837 tarihinde Zürih, İsviçre’de tifo hastalığı yüzünden 24 yaşında Woyzeck'i tamamlayamadan ölmüştür.

Başlıca Eserleri:
1835 - Danton'un Ölümü
1836 - Lenz
1836 - Leonce İle Lena
1837 - Woyzeck

Onun önemini anlayan oyun yazarları arasında Gerhart Hauptmann ve Bertolt Brecht, Alman tiyatrosunun çağdaşlaşma sürecini ondan esinlenerek hızlandırmış oldular. Büchner’in oyunlarının önemli özelliklerinden biri, tarihsel belgelerden büyük ölçüde yararlanmalarıdır. Ona göre, oyun yazarı, tarihi olduğu gibi görmeye çalışmalıdır. Bu nedenle William Shakespeare ve Johann Wolfgang von Goethe’ye büyük hayranlık duyar, dünyayı olduğu gibi değil de, olması gerektiği gibi gösteren Friedrich Schiller’i beğenmezdi.

Kaynak:Biyografi.info