Doris Lessing

2007 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi olan İran doğumlu İngiliz yazar.
Doris Lessing, 22 Ekim 1919'da İran'da doğdu. Gerçek adı Doris May Tayler olan yazarın annesi de babası da İngilizdi. İngilizlerin İran ile yakın ilişkiler içinde olduğu yıllarda babası Alfred Tayler, I. Dünya Savaşı gazisi olarak İran Kraliyet Bankası'nda çalışıyordu. Annesi Emily Maude Tayler ise hemşireydi. Doris Lessing, babasının İran Kraliyet Bankası'nda görevlendirilmesi ile İran, Kermanşah'a taşındığı sene doğdu.

1925 yılında babasının mısır tarlası alması üzerine Güney Rodezya'ya (Zimbabwe) bir İngiliz kolonisine taşındılar. Ancak mısır tarlasından istedikleri verimi alamayınca ailenin zor günleri başladı. Doris, Harare'de Dominik Katolik Lisesi'ne başladı. Ancak okuldaki rahibelerin ona karşı sert tutumu yüzünden okulu bıraktı. Ardından 15 yaşına geldiğinde çocuk bakıcısı olarak çalışmak için evden ayrıldı. Zamanının çoğunu politika ve sosyoloji okuyarak geçiriyordu. Yazmaya da bu dönemde başladı. İlk yazılarını gazete ve dergilere gönderdi.

1937 yılında Rodezya'nın başşehri Salisbury'e taşınan Doris Lessing, burada telefon operatörü olarak iş buldu ve 18 yaşında Rodezya parlamentosunda çalışmaya başladı. Ve ülkede ırkçılık karşıtı bir sol partinin kurulmasında rol aldı. Kadınların ikinci plana atıldığı bir dönemde evlenerek evde çalışmayı reddeden Lessing, tüm bunlara rağmen 19 yaşında ilk eşi Frank Wisdom ile evlendi. 1943 yılına kadar süren bu evlilikten iki çocuğu oldu. Kısa bir süre sonra Alman siyasi eylemci Komünist Parti Üyesi Gottfied Lessing ile evlendi ancak bu evliliği de sadece 6 yıl sürdü. 1949'da eşinden ve Rodezya'dan ayrılıp oğluyla birlikte Londra'ya geldi. O tarihten sonra yaşamını profesyonel bir yazar olarak Londra'da sürdürdü.

1949 yılında nükleer silahlara karşı yürüttüğü çalışmalar yüzünden ülkede yasaklandı ve uzun süre Rodezya'ya girişi engellendi. Bunun üzerine Londra'ya dönen Lessing, ilk romanı "Türkü Söylüyor Otlar" (The Grass is Singing) yayımlandı. Romanda baskı altına alınan kadın cinselliği ve beyaz bir kadının siyah uşağı ile aralarındaki ilişkiyi anlatıyordu. Hemen ardından 1951 yılında "Afrika Öyküleri ya da Burası Yaşlı Şefin Ülkesiydi" (African Stories or This was The Old Chiefs Country) adlı öykü kitabı yayımlandı. Yazdıkları yüzünden 1956 yılında artık Güney Rodezya'da istenmeyen kişi haline gelmişti.

1962 yılına gelindiğinde "Altın Defter" (The Golden Notebook) adlı kitabı yayımlandı. 1984 yılında Jane Somers takma adıyla iki kitabını yayımlatmak istediyse de İngiliz yayıncıların bunu kabul etmemesi yüzünden Amerikalı yayıncı Alfred A. Knofp ile anlaştı. İngiltere başkanı Tony Blair, Lessing'i Kraliçe'nin asil ilan edecekleri listesine eklemişti. Lessing ise buna tepki gösterdi ve asalet ünvanını reddetti. Sakin bir hayat süren Lessing'in, 11 Ekim 2007'de Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi olduğu açıklandı. 87 yaşındaki yazar bu ödülü almış en yaşlı insan olma ünvanına da sahip oldu.

Feminist ve mistik bir tarzı olan Doris Lessing'in Yazın yaşamının üç evre geçirdiği söylenebilir. 1944-1956 arası dönemde içinde bulunduğu gruplardan da etkilenerek Komünist ve sosyal temalar üzerine yazdı. Ardından 1956-1969 yılları arası psikolojik temalara ağırlık verdi. Son olarak gizemci ve mutasavvıf bir yapıya dönüşen edebiyat dili Mısır kültüründen etkilendiğinin göstergesidir.

17 Kasım 2013 tarihinde Londra, İngiltere'de 94 yaşında ölmüştür.

Kitaplarından Türkçeye çevrilenlerin bazıları :
8. Gezegen / Argostaki Kanopus Arşivleri IV - Çivi Yazıları
Altın Defter 1/2 - Mitos Yayınları
Evlilikler -Argostaki Kanopus Arşivleri- - Çivi Yazıları
İçinde Yaşamayı Seçtiğimiz Hapishaneler - Çitlembik Yayınları
Sirius Deneyleri - Çivi Yazıları
Tenimin Altında (1919-1949) - Dünya Aktüel
Cehenneme İniş için Açıklama - Öteki Yayınları
Evlenmeyen Adamın Hikâyesi - İletişim Yayınları
Gene Aşk - Can Yayınları
Mara ile Dann - Can Yayınları
Şikasta -Argostaki Kanopus Arşivleri- - Çivi Yazıları
Türkü Söylüyor otlar - Can Yayınları
Terörist - Afa Yayınları
Kedilere Dair - Metis Yayınları
Siyah Madonna - Ayrıntı Yayınları
Beşinci Çocuk - Afa Yayınları


Kaynak:Biyografi.info