Helmut Ritter

Helmut Ritter, 28 Şubat 1892 tarihinde Hessisch Lichtenau, Almanya’da doğmuştur. 1910 yılında Almanya'nın Hessen eyaletine bağlı Kassel'de lise eğitimini tamamladı. 1913 yılında Halle Üniversitesine girdi. Burada ünlü şarkiyatılar Carl Brockelmann ve Paul Kahle gibi önemli akademisyenlerden ders aldı. Daha sonra Strasbourg'a giderek Theodor Nöldeke'nin yanında ilahiyat, tenkitli metin neşri, latin ve yunan dillerini öğrendi.
Helmut Ritter, 1913 yılında Hamburg Ortadoğu Tarih ve Uygarlık Araştırmaları Merkezinde çalışmaya başladı. Askerlik görevini 1914-1918 yıllarında Birinci Dünya Savaşı sırasında İstanbul ve Irak'ta yaptı. Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı ordusuna gönderilen Alman kadrosunda önce Irak'ta, ardından Filistin'de Türkçe, Farsça ve Arapça tercüman olarak görev yaptı. Türkçe ve Arapçasını bu vesile ile geliştirdi.

Savaş sonrası 1919 yılında Hamburg Üniversitesi Doğu Dilleri Kürsüsü'nde profesör olarak göreve başladı. 1925 yılında eşcinsellikle suçlanıp mahkum edilmesi ve bir yıl hapis cezasına çarptırılmasıyla kariyeri aniden sona erdi.

Mart 1926 yılında görevinden alınan Helmut Ritter, Hamburg'da yürüttüğü İran edebiyatı ve tasavvufu çalışmalarını sürdürebilmek için İstanbul'a geldi. Hellmut Ritter, çalışmaları sırasında İstanbul'da bulunan kütüphanelerdeki yazma eserlerin zenginliğini fark etti.

Batı'da yeterli kaynağın bulunmayışı nedeniyle Alman bilim insanlarına bu eserlerle ilgili katalog hazırlanması amacıyla bir rapor gönderdi. Bu rapor üzerine burs aldığı Alman Doğu Derneği, İstanbul'da bir şube açmaya karar verdi ve başına da Hellmut Ritter'i getirdi. 1927 yılında Alman-Orta doğu Araştırmaları Kurulu'nun başkanlığına getirildi. Bibliotheca Islamica adlı bir ansiklopedi serisi hazırlamak, bir dizi Arapça, Farsça ve Türkçe metni neşretmek, İstanbul kütüphanelerindeki yazma eserler hakkında bilgiler vermek, bu eserlerin fotoğraflarını Alman bilim insanlarına göndermek ve genç şarkiyatçılara yol göstermek, şubenin üstlendiği görevlerdendi.

1929-1949 yılları arasında Ritter'in başkanlığında 24 adet Arapça, Farsça ve Türkçe yazma eser kritik yapılmak suretiyle neşredildi. Helmut Ritter, Alman Doğubilim Araştırmaları Derneği’nin yardımıyla İstanbul’da “Bibliotheca Islamica” adlı bir yayın dizisi yayımladı. Ebü'l Hasan Eş'ari gibi bilginler ile Nizami-i Gencevi ve Feridüddin Attar gibi şairlerin yapıtlarını bilimsel yöntemlerle yayıma hazırladı.

Mevlana Celaleddin Rumi’nin yanı sıra Mevlevi müziği ve ney gibi konularda da yazılar yazdı. Karagöz oyunlarıyla ilgili çalışmalannı Karagös-Türkische Schattenspiele (1924-53, 3 cilt; Karagöz-Türk Gölge Oyunları) adlı yapıtında topladı.

1933 yılında İstanbul Üniversitesi'nde Arap ve Fars filolojisi bölümüne okutman olarak davet edildi. 1936 yılında doçent, 1938 yılında profesör oldu. İkinci Dünya Savaşı yıllarından 1949 yılına kadar Türkiye'de kaldı. 1953 yılında Frankfurt Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsünde çalışmaya başladı.

Bu görevleri sürdürürken aynı zamanda 1936 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde okutman, 1938 yılında öğretim üyesi olarak Arap ve Fars edebiyatı dersleri verdi.

1948-1960 yılları arasında Frankfurt Johann Wolfgang von Goethe Üniversitesi’nde Doğu dilleri profesörlüğü yaptı. Bir süre Beyrut Amerikan Üniversitesi’nde Arap filolojisi dersleri verdi.

Helmut Ritter, 1959-1969 yılları arasında İstanbul Üniversitesinde bir yandan ders verirken Şarkiyat Enstitüsünün kurulmasında da önemli bir rol oynadı.

Helmut Ritter, 1969 yılında Almanya'ya döndü.

Helmut Ritter, 19 Mayıs 1971 tarihinde Oberursel, Almanya’da 79 yaşında ölmüştür.

Kaynak:Biyografi.info