Yahya Bermeki
Yahya Bermeki Biyografisi
Yahya Bermeki, 738 senesinde doğmuştur. Tam adı Yahya bin Hâlid bin Bermek’dir. Babası Hâlid, Abbasî Devleti’nin kurulmasında büyük hizmette bulunmuş ve bundan dolayı vezirlik makamına getirilmişti. Gençlik yıllarında Rey, Taberistan ve Demâvend valiliği yapan babası Hâlid tarafından Rey’de görevlendirildi. İyi bir eğitim gören Yahya bin Hâlid, babası vasıtasıyla 774 yılında Azerbaycan valiliğine tâyin edildi. Daha sonra Halîfe Mehdî tarafından vezirliğe getirildi. Ayrıca 778 yılında oğlu Harun Reşid’in yetiştirilmesiyle vazifelendirildi. Harun Reşid, Yahya Bermekî’nin hanımı Zübeyde’den süt emdiği için, aynı zamanda onun süt oğlu idi.
Harun Reşid, 14 Eylül 786 tarihinde halîfe olunca süt babası ve hocası Yahya Bermekî’yi vezir vazifesinde devam etmesini isteyerek, Beyt-ül-mâl’ın idaresini de eline verdi. Edebiyat, fesahat ve belagat bakımından zamanın önde gelenlerinden olan Yahya Bermeki, vezirlik makamında kaldığı on yedi senede, oğulları Fâzıl ve Ca’fer ile birlikte Abbasî devlet idaresinde büyük hizmetlerde bulundu.
Yahya Bermeki’nin vezirliği sırasında yaptığı en büyük hizmet, dünyâ târihinde ilk defa kâğıt fabrikasını kurmasıdır. 794 senesinde kurulan bu fabrika, bütün dünyâda yeni bir devrin başlangıcı oldu. Bu başarısı kâğıt sanâyînin gelişmesini, daha sonra Şam’da ve Trablusgarb’da yeni kâğıt fabrikalarının açılmasını sağladı. Yahya Bermeki, bu hizmetiyle bütün dünyâda ilmin yaygınlaşmasını sağlamış ve matbaanın keşfine zemin hazırlamıştır.
Ayrıca Yunan, Hint ve Fars kültürüne ait kitapların Arapça’ya tercüme edilmesi için çalışmış, Batlamyus’un el-Mecisá¹Ã®â€™si ve Hintçe yazılmış Susrata adlı tıp kitabı onun isteÄŸi üzerine Arapça’ya çevrilmiÅŸtir.
Yahyâ’nın on yedi yıl süren vezirliği Bermekî ailesi için tam bir saltanat dönemi olmuştur. Bununla birlikte Yahyâ vezirliğinin ilk üç yılında yaptığı bütün işleri halifenin annesi Hayzürân’ın onayına sunar, devlet işlerini onun tâlimatıyla yürütürdü. Hayzürân’ın ölümünden (173/789) sonra yönetim tek başına Yahyâ’nın eline geçmiş, merkezde ve eyaletlerde önemli görevler üstlenen oğulları Cafer ve Fazıl ile birlikte idarede mutlak söz sahibi haline gelmiştir. Her gün oğulları ile birlikte halkın şikâyetlerini dinler, devlet işlerini görüşüp karara bağlardı. Tayin ve azillerde tek yetkili kılınmasının yanı sıra önceleri sadece halifelerin imzasıyla yürürlüğe giren Dîvânü’l-harâc yazıları da artık onun imzasıyla çıkıyordu. Devletin maliyesi, bu arada halife sarayının harcamaları üzerinde bile tam bir tasarrufa sahipti. Yahyâ’nın iki oğlu babalarına yardım eder, merkez ve eyaletlerde önemli görevler üstlenirdi. Fazıl doğu, Cafer de batı eyaletlerine vali tayin edilmiş, devletin taşra idaresi ikisi arasında bölüştürülmüştü.
Halîfe Harun Reşid, bir süre sonra, çıkan fitneler üzerine 802 yılında Yahya Bermeki ile oğullarını hapsettirdi. Yahya Bermeki, Rakka’da hapiste iken 29 Kasım 805 tarihinde 67 yaşında vefat etti. Oğlu Fâzıl namazını kıldırdı. Fırat kıyısına Rabazuherseme denilen yerde defnedildi.
Fazıl, Cafer, Muhammed ve Musa adlarında 4 oğlu vardı.
Kaynak:Biyografi.info
Yahya Bermeki için yapılan aramalar
Yahya Bermeki, Yahya Bermeki biyografi, Yahya Bermeki hayatı, Yahya Bermeki özgeçmişi, Yahya Bermeki hakkında, Yahya Bermeki doğum yeri, Yahya Bermeki fotoğraf, Yahya Bermeki video, Yahya Bermeki resim, Yahya Bermeki kimdir?, Yahya Bermeki kaç yaşında?, Yahya Bermeki nereli, Yahya Bermeki memleketi
- Namık Tan Bugün
- Miha Zajc Dün
- Deniz Sağdıç 13 Mayıs
- Nesrin Baş 12 Mayıs
- David Edward Hughes 11 Mayıs
- Mithat Alam 10 Mayıs
- Artemis 09 Mayıs
- Ayten Gökçer 429
- Deniz Gökçer 325
- Cüneyt Gökçer 221
- Yelda BaÅŸaran 170
- Rahmi Özkan 152
- Hülya Gülşen Irmak 96
- Bayhan Gürhan 90
- Servet Yılmaz 83
- Belkıs Dilligil 81
- Zerrin Egeliler 74
- Arzu Okay 71
- Aziz Yıldırım 64
- Seher Åženiz 60
- Namık Tan 58
- Arto 55
- Yelda BaÅŸaran 170
- Servet Yılmaz 83
- Rahmi Özkan 152
- Arzu Okay 71
- Seher Åženiz 60
- Zerrin Egeliler 74
- Arto 55
- Belkıs Dilligil 81
- Bayhan Gürhan 90
- Aziz Yıldırım 64