EOKA
(Kıbrıslı Rumların Millî Mücadele Örgütü), Kıbrıs Rumlarının Kıbrıs'ta kurduğu silahlı bir örgüttür. EOKA Kıbrıs Rumlarının Enosis amacını gerçekleştirmeyi hızlandırmak için Birleşik Krallık idaresine karşı kurulmuştur.
Örgüt, self-determinasyon ilkesini BM'ye sunmuş, ancak BM bunu kabul etmemiştir. Neden olarak da adada iki ayrı etnik kökenden topluluk olmasını göstermiştir.
EOKA 1950'li yılların başlarında Kıbrıs'ın Yunanistan'a bağlanması için Georgios Grivas liderliğinde kurulmuştur.
Filistin'de gerilla yöntemlerini kullanarak İngilizler ile savaşan ve sonunda İngilizlerin Filistin'i terk etmek zorunda bırakan Irgun'u örnek almıştır. Yunan İç Savaşı'nda Yunan komünistlere karşı mücadele eden Grivas, 1951 yılında adada gönüllüler toplayarak Yunanistan'a eğitime götürmüştür. 1954 yılında eğitimi alan savaşçılar ile Kıbrıs'a geri dönmüştür.
Yunanistan'da eğitilen mensuplar İngilizlere saldırmışlardır. Ayrıca AKEL (Emekçi Halkın İlerici Partisi, Yunanistan ve Kıbrıs'ın birleşmesine'e karşı kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki komünist bir siyasi partidir.) taraftarları ve İngilizler için çalışan Kıbrıslı Rumları öldürmeye çalışmıştır. Grivas, 1958 yılından sonra ise Kıbrıs Türklerini hedef alan saldırılara başlamıştır.
1971 yılında Başkan ve Başpiskopos III. Makarios'un Kıbrıs'ta Türklerin adayı terk etmelerini hedefleyen yöntemlerini yetersiz gören Yunanistan'ın cunta yönetimi yine Grivas yönetiminde EOKA örgütünü canlandırdılar.
Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasına kadar EOKA, Kıbrıslı Rumlardan kısmen destek görmüştü. Ancak sonrasında III. Makarios'u bile hedef alan EOKA yapılanmasına Kıbrıslı Rumlar destek vermediler. Bu nedenle örgütün 1971 sonrası dönemi EOKA-B diye ayrılmaktadır. Ancak adadaki Kıbrıs Muhafız Kuvvetleri Kıbrıs Rum halkından çok daha fanatiktiler ve adanın zaman geçirmeden Yunanistan'a bağlanmasını istiyorlardı.
15 Temmuz 1974 tarihinde Yunanistan askerî cuntası lideri Dimitri İyonidas'ın emri ile Nikos Sampson liderliğinde Başkan ve Başpiskopos III. Makarios'u deviren Kıbrıs Muhafız Kuvvetleri adada dikta yönetimi ilan ettiler.
Türkiye'nin 20 Temmuz 1974 tarihinde başlattığı Kıbrıs Harekâtı sırasında ise EOKA dağılmıştır.
- Deniz Sağdıç Dün
- Nesrin Baş 12 Mayıs
- David Edward Hughes 11 Mayıs
- Mithat Alam 10 Mayıs
- Artemis 09 Mayıs
- Cortese Ferringo 08 Mayıs
- İsmail Hüsrev Tökin 07 Mayıs
- Rahmi Özkan 226
- Hasan Arat 204
- Bayhan Gürhan 164
- Cihan Kamer 133
- Ahsen Özokur 122
- Ludwig Deutsch 117
- Murat Birsel 117
- Deniz Sağdıç 114
- Mustafa Kemal ATATÜRK 94
- Türkan Şoray 93
- Sadettin Saran 92
- Aziz Yıldırım 91
- Mert Yazıcıoğlu 89
- Hilmi Cem İntepe 87
- Yunus Emre Genç 86
- Ludwig Deutsch 117
- Cihan Kamer 133
- İnci Çayırlı 57
- Mithat Baydur 70
- Rahmi Özkan 226
- Ahsen Özokur 122
- Hasan Arat 204
- Zafer Akıncı 52
- Yusuf Taha Lüleci 54
- Aziz Yıldırım 91